1 stycznia 2009 roku minie dokładnie 10 lat od reformy administracyjnej, która przywróciła powiaty i utworzyła samorządowe województwa.

Przygotowana przez rząd Jerzego Buzka reforma administracyjna weszła w życie 1 stycznia 1999 i wprowadziła trzystopniową strukturę podziału terytorialnego. Oprócz województw, które miały mieć charakter rządowo-samorządowy i istniejących od 1990 roku gmin wprowadzono szczebel powiatowy.

Początkowo w Polsce było 308 powiatów tzw. "ziemskich" oraz 65 miast na prawach powiatu nazywanych "powiatami grodzkimi". W grupie miast na prawach powiatu znalazły się m.in. większość byłych stolic województw (zrezygnowały Piła, Ciechanów i Sieradz) oraz 19 miast obecnego województwa śląskiego. Obecnie powiatów ziemskich jest 314.

Władzę uchwałodawczą i kontrolną w powiecie sprawuje rada powiatu, a władzą wykonawczą jest zarząd powiatu, na czele którego stoi starosta.
W mieście na prawach powiatu funkcje te sprawuje odpowiednio rada miasta i prezydent miasta.

Reforma administracyjna, która weszła w życie 1 stycznia 1999, zastąpiła także 49 dotychczasowych województw 16 nowymi jednostkami. W dyskusjach podkreślano, że dotychczasowe województwa były zbyt małe, by efektywnie wykorzystywać środki finansowe i zarządzać terytorium województwa.

Wprowadzeniu nowego podziału towarzyszyły liczne spory. Pierwotne projekty zakładały utworzenie mniejszej liczby województw (najczęściej mówiło się o 12 nowych województwach). Zwolenników miały również propozycje utworzenia 25 województw lub pozostawienia dotychczasowego podziału na 49 jednostek.

W dwóch województwach (kujawsko-pomorskie i lubuskie) zdecydowano się na rozdzielenie siedzib wojewodów i sejmików województw.

Ustrój tego szczebla reguluje ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa. Na jej mocy samorząd województwa wykonuje zadania publiczne w zakresie m.in.: edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego, ochrony zdrowia, kultury i ochrony jej dóbr, pomocy społecznej, modernizacji terenów wiejskich, ochrony środowiska, gospodarki wodnej oraz dróg publicznych.

Jednym z ważniejszych zadań tego szczebla samorządu obecnie jest udział w procedurze podziału środków unijnych, głównie w ramach regionalnych programów operacyjnych i Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

źródło - portal PAP